Khi bạn đang ngồi trên ghế nhà trường, chọn thầy để học rất quan trọng. Tôi chứng kiến nhiều bạn trẻ coi bạn bè là người chỉ đường cho mình, sa ngã vào những thói hư tật xấu và rồi làm cho mình trở nên tồi tệ. Cũng có bạn, vì một đôi thầy cô giáo đối xử tệ với mình (các bạn cho là vậy), mà bất mãn, khó chịu, rồi bỏ học triền miên, rồi các bạn cũng tự đánh mất mình trong những vũng lầy của tệ nạn.

Khi lớn lên, rời khỏi ghế nhà trường và giảng đường – nghĩa là bạn thôi có những người thầy đứng trên bục giảng để dẫn dắt nữa, lựa chọn một người thầy làm kim chỉ nam cho cuộc đời bạn lại vô cùng cần thiết. Cái thời điểm mà bạn chập chững bước vào đời, với bao bỡ ngỡ và va chạm, một tấm gương sáng để bạn noi theo, có thêm nghị lực bước tiếp, thật giống như chiếc phao giữa dòng khi bạn đang gặp nạn.

Tôi nói đến đây, có bạn sẽ nghĩ “thầy ta chắc hẳn là những nhân vật cao siêu, uyên thâm, thành đạt, lừng danh…” – cũng chưa hẳn các bạn nhé. Người học trò giỏi là người biết chọn người để học tập, ngay cả khi người đó không có gì nổi bật hay xuất sắc trong xã hội. Học tập từ những bài học nhỏ người khác, coi những người xung quanh là thầy, đáng để học hỏi mới là sự rèn luyện đích thực.

Tôi từng đọc một câu chuyện rất hay về Hasan – một nhà hiền triết Hồi giáo nổi tiếng. Khi có người hỏi ông: “Thưa Hasan, ai là thầy của ngài?”

Hasan đã đáp: “Những người thầy của ta nhiều vô kể. Nếu điểm lại tên tuổi của các vị ấy hẳn sẽ mất hàng tháng, hàng năm, và như thế lại quá trễ vì thời gian của ta còn rất ít. Nhưng ta có thể kể về ba người thầy sau của ta.”

Và sau đó là câu chuyện về những người thầy vĩ đại đã làm thay đổi cuộc đời ông. Một lần nọ, khi Hasan đi lạc trong sa mạc, duyên phận đưa đẩy thế nào ông lại kết bạn và tá túc cùng một tên trôm suốt một tháng ròng. Mỗi đêm khi ông ta trở về Hasan đều hỏi: “Có trộm được gì không?” Ông ta đều vui vẻ đáp: “Hôm nay thì chưa nhưng ngày mai tôi sẽ cố, có thể lắm chứ”. Nhiều năm sau, khi Hasan rơi vào tình trạng tuyệt vọng, ông lại chợt nhớ đến tên trộm, kẻ hằng đêm vẫn quả quyết: “Ngày mai tôi sẽ làm được, có thể lắm chứ!”. Chính người ấy đã dạy cho ông cách sống lạc quan, tin tưởng vào ngày mai để không bao giờ phải tuyệt vọng. Đó là người thầy đầu tiên.

Người thầy thứ hai là một…con chó.  Khi ra bờ sông, Hasan quan sát thấy có một con chó cũng đến uống nước nhưng nó nhìn thấy cái bóng của mình, tưởng đó là một con chó khác và hoảng sợ bỏ chạy. Không lâu sau, nó bèn quay lại, nhảy xuống sông và cái bóng biến mất. Và chính con chó ấy đã đã dạy ông phải biết vượt qua nỗi sợ hãi của bản thân bằng những hành động cụ thể.

Và người thầy thứ ba, các bạn có đoán ra đó là ai không? Là một đứa bé. Hasan thấy đứa bé trên tay cầm một cây nến dã thắp sáng bèn hỏi: “Con tự thắp cây nến này phải không?” Đứa bé đáp: “Thưa phải.” Ông lại hỏi: “Lúc nãy nến chưa thắp sáng, nhưng chỉ một thoáng sau đã cháy sáng. Vậy con có biết ánh sáng từ đâu đến không?”  Đứa bé nghe vậy cười to, thổi phụt ngọn nến và nói: “Ngài thấy ánh sáng đã biến mất, vậy ngài bảo ánh sáng đã đi đâu?” Lúc bấy giờ, Hasan mới nhận ra sự dốt nát của bản thân và hiểu được rằng kho tàng kiến thức là vô tận.

Thế mới thấy, quan niệm về người thầy thật ra rất rộng. Người thầy ngày nay không chỉ gắn liền với phấn trắng, bảng đen mà còn là người định hướng, dẫn dắt chúng ta vào những bài học rất đỗi sâu sắc trong cuộc sống. Đó có thể là một cuốn sách – tại sao không nhỉ, đôi khi chỉ vì một cuốn sách mà chúng ta thay đổi cả thế giới của chính mình.

Hồi đại học, tôi từng nghiện game khá nặng. Năm đầu tiên, hầu như suốt ngày tôi chỉ cắm đầu vào game, và coi như là lẽ sống đời mình. Thật xấu hổ, nhưng phải thừa nhận với các bạn rằng tôi đã từng mắc những sai lầm như thế. Rồi một ngày, tôi được nghe buổi nói chuyện của một doanh nhân nổi tiếng, và trong tôi như vỡ ra tất cả những khát khao tuổi trẻ, những ước mơ, dự định trong tương lai. Và tôi thấy thời gian qua thật sao vô bổ, lãng phí và thừa thãi. Tại sao tôi lại tự chôn vùi mình trong những thú vui dễ dãi và tiêu cực như thế – trong khi tôi, một người trẻ tuổi, có học hành, có sức khỏe, đáng lẽ phải làm được những điều ý nghĩa hơn, tốt đẹp hơn?

Nhờ vị doanh nhân ấy, tôi đã tìm được con đường đúng đắn cho bản thân mình.

Bạn thì sao? Dù bạn là ai, đang rất ổn định với công việc hay còn băn khoăn tìm một hướng đi cho mình, hãy chọn một người thầy, một tấm gương để noi theo và học tập. Và những lúc tưởng như mệt mỏi giữa dòng đời, nghĩ đến vị thầy đáng kính của mình, bạn sẽ mạnh mẽ hơn và luôn lạc quan tiến về phía trước.